1915 Çanakkale Kara ve Deniz savaşları esnasında fotoğraflanan ve kamera kaydına alınan bombalama anı net görüntüsüyle şaşırtıyor.
Teknoloji ve çeliğin, iman ve maneviyat ile savaşı olarak da adlandırılan ve birçok mucizenin gerçekleştiği Çanakkale’de, Seyit Onbaşı anektodu tam olarak nasıl olduğu konusunda halen tartışılmaya devam etse de videodaki anlar yaşananları tahlil etmemize yardımcı oluyor.
İzlediğiniz videoda Fransız askerlerinin hummalı bir çalışmayla topraklarımızı ve askerlerimizi bombaladığı çok net bir şekilde görünüyor. İtilaf kuvvetlerinden biri olan ve yaklaşık 65 donanmayla Çanakkale Boğazı’na giren Fransızlar Seddülbahir bölgesine çıkartma yapar. Mevzilerini hazırlarlar ve topların namlularını Anadolu topraklarına yani İntepe-Kumkale bölgesine çevirirler.
İngiliz savaş fotoğrafçısı Ernest Brooks tarafından kayda alınan videoda, atışa hazırlanan topun etrafında herkesin arkasını dönüp kulaklarını kapattığı görülüyor. Bir kişi ise topu ateşliyor. Atışın yapılmasından hemen sonra da hiç vakit kaybetmeyen yaklaşık 12 Fransız askeri topu yeniden dolduruyor. 5 kişi ucuna halat bağlanan namluyu indiriyor ve hemen mermi kaldırmak için yardıma koşuyor. Çıkrık yani makara sisteminin ucuna konulan mermiyi yine halat yardımıyla hep birden kaldırıyorlar. Nasıl zorlandıkları ise çok net görünüyor. Mermi topa yerleştirilmeden önce ise bir kişi tarafından yağlanıyor. Yine kulaklar kapatılıyor ve mermi topraklarımıza gönderiliyor.
İşte o anlar:
Fotoğrafı çeken İngiliz fotoğrafçı ise Fransız topu için; “Çaba içinde Asya kıyılarına doğru ateş eyleminde olan Fransız 9.2 kuşatma silahı düşman silahını susturmaya çalışıyor. Fransız topçular ise atış anında oluşan muazzam gürültüye karşı kulaklarını kapatıyor” diyor.
Ayrıca bu Fransız topu savaştan sonra Türk askerlerince ganimet olarak alınmış ve fotoğrafın üzerine Osmanlıca şu not yazılmıştır:
“Seddülbahir’de düşmandan igtinam edilen yirmi dörtlük top…”
Bu video ise savaşın tarihi akışını değiştiren olayı yani Seyit Onbaşı’nın hikayesini akıllara getiriyor. Savaşın en kızgın anlarında İngiliz gemisinden atılan bomba Rumeli Mecidiye tabyasındaki birçok askerimizi şehit eder. Kurtulan Seyit Onbaşı etrafındaki manzara karşısında duyduğu ızdırap ile dünyada eşine az rastlanacak bir olay gerçekleştirir. Duyduğu acı ile normalde üç kişinin zor taşıdığı 215 kiloluk mermiyi yerinden tek başına kaldırır, taşır, beş basamak çıkar, topun namlusuna sürer ve ateşler. Bu şekilde tam beş mermi taşır. Queen Elizabeth gemisini vurur.
Fransız donanması Çanakkale Boğazı’nda…
Seyit Onbaşı savaştan sonraki günlerini memleketi Havran’da geçirir. Hacı Osman Ağa’ya ait Zeytinyağı fabrikasında çalışır. Odunculuk ve hamallık yapar. O yıllarda 14 yaşında olan Hacı Osman Ağa’nın oğlu Hüseyin, bugün 95 yaşında ve o günleri şöyle anlatıyor:
“Seyit Onbaşı savaştan sonra babamın zeytinyağı fabrikasında çalıştı. Ben onun 100 kiloluk bir çuvalı sağ koltuk altına, bir diğer 100 kiloluk zeytin çuvalını sol koltuk altına alarak toplamda 200 kilo taşıdığına şahidim. Gerçektende o denli güçlüydü.”
Seyit Onbaşı ve arkadaşları…
İşte görüyoruz ki Fransız askerlerinin Seyit Onbaşı’nın kaldırdığı mermiden daha az kiloya sahip mermiyi yaklaşık yedi kişi makara sistemiyle zor kaldırıyor.
Bursa’da yaşayan otomotiv işçisi Özgür Sanal, Çanakkale savaşları tarihi konusunda yaptığı çeşitli araştırmalarla bu videoları edinmiş.
(SAMET TUNCER/HABER 7)
