Paralel Yapı’nın finansörü Bank Asya’nın ortaklık ve mali yapısı incelemeye alındı. 122 ortağın belgelerini getirmemesi şüpheli işlem olarak görülüyor. Bu kişilerin şirketleri araştırılacak. TMSF “El koymasaydık batardı” açıklaması yaptı.
17-25 Aralık darbe girişimlerinin finansörü Bank Asya’nın yönetiminin fona devredilmesinin ardından sıra bankanın mali havuzunun incelenmesine geldi. Halka açık yüzde 54.05’lik kısmı dışında bankanın 185 ortağının bankacılık yapma özelliklerine haiz olup olmadıkları inceleniyor. BDDK’ya eksik evrak gönderen isimlerin belgelerinin verilmemesi şüpheli işlem olarak görülüyor. 122 ortağın ticari faaliyetleri, iflas ve ticaret yasağına yönelik mahkeme kararı, bankacılık yapmaya haiz olup olmadıklarına yönelik ayrıntıların gizlendiği öğrenildi. Bankanın ‘belirsiz’ ortaklık yapısı didik didik incelenecek. Bu hissedarların büyük çoğunluğu Paralel Yapı’nın kasası olarak görülen şirketlerin de sahipleri.
EL KOYMASAYDIK BATARDI
TMSF dün yaptığı açıklamada batan bankalara bir yenisinin eklenmemesi için, Bank Asya’nın hissedarlarını, müşterilerini, sektörü ve Türkiye ekonomisini korumak amacıyla yönetimin değiştiğini belirtti. Zamanında gerekli tedbirler alınmadığı için 2001 krizinde bankaların battığı, vatandaşların mağdur olduğu, bankacılık sektörünün ve Türkiye ekonomisinin büyük zarar gördüğü hatırlatılan açıklamada, “BDDK’nın kararına istinaden Bank Asya ile ilgili tedbir alınmak zorunda kalındı. Bu bankayla ilgili alınan önlemlerle, banka yapısının şeffaf olması ve denetlenmesini amaçlanıyor” denildi.
SADECE PERSONEL ALINDI
Önceki gece Bank Asya’nın Ümraniye’deki binasına giden TMSF müfettişleri ve personel dışında bankaya kimse alınmıyor. Bankada çalışan personel de kimlik kontrolünden geçirildikten sonra içeriye alınıyor.
HİSSELERİ DÜŞÜŞLE AÇILDI
Bank Asya hisselerinin yönetiminin TMSF’ye devrinin ardından gözaltı pazarındaki hisseleri yüzde 1.64 kayıpla 0.60 TL’den açıldı. Daha sonra Paralel Yapı’nın destek alımlarıyla yüzde 3.28 yükseldi.
KİMLER ORTAK?
Bank Asya’nın halka açık kısmının dışında imtiyazlı hissedarları arasında en büyük ortak yüzde 4.89 ile Ali Akbulut’un şirketi Ortadoğu Tekstil. Kalanın yüzde 3.85’i Forum İnşaat, yüzde 3.11’i Osman Can Pehlivan, yüzde 2.70’i Sürat Basım Yayın Reklam, yüzde 2.26’sı BJ Tekstil, yüzde 2.23’ü Abdülkadir Konukoğlu, yüzde 26.91’i ise diğer ortaklarda. Diğer ortaklar arasında yer alan A grubu hissedarlar arasında ise Aydınlı Hazır Giyim, Mustafa Şevki Kavurmacı, Doygun Gıda, Karakaya Yedek Parça, Koçkaya Motorlu Araçlar, Negiş Giyim, Abdurrahman Çakar, Ali Yarkın, Cemal Kalafat, Hasan Sayın, Mehmet Gülen, İhsan Kalkavan, İbrahim Sayın, Yusuf Gülen, Abdurrahman Kopuz gibi isimler bulunuyor.
BANK ASYA’YA YENİ YÖNETİM
Bank Asya’nın yeni yönetimi de belli oldu. Bankanın Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Mehmet Ali İslamoğlu, Genel Müdürlük görevine ise Aydın Gündoğdu atandı. Yönetim kurulunda ayrıca TMSF Başkan Yardımcısı Zülfikar Kanberoğlu, TMSF Daire Başkanları İsmail Güler, Ahmet Mutlu ve Abdullah Güzeldülger’in yanı sıra İdris Turan İlter, Mehmet Ali Gökçe ve Bedri Sayın da yer alacak.
ÖNLEM ALIYORLARDI
Bankanın olası bir fona devri halinde ortakların diğer şirketlerine de konunun uzanabileceğinden korkan Paralel Yapı bu konuda önlem almaya başlamıştı. Bank Asya’nın ortağı Ali Akbulut, Feza Gazetecilik’teki (Zaman) yüzde 25’lik hissesinin tamamını devretmişti.
ORTAKLAR İFADEYE ÇAĞRILABİLİR
Bank Asya yönetiminin fona devredilmesinin ardından batık krediler, zarar, bilanço yapısındaki çarpıklarla ilgili daha detaylı bilgiler edinilecek. Özellikle batık kredilerle ilgili incelemelerde tespit edilecek olası usulsüzlükte mali polis düğmeye basacak. Bu noktada banka ortaklarının ifadesine de başvurulabileceği belirtiliyor.
BATIKLAR YANDAŞLARA MI GİTTİ?
Bank Asya’nın üçüncü çeyrek bilançosunda batık kredileri 2 milyar 113 milyon lira olarak görünüyor. Kendi resmi rakamlarında bile batık kredilerde son bir yılda yüzde 161 artış var. Sektörde batık oranı ortalama yüzde 2.9 iken Bank Asya’da yüzde 17.7. Müfettişler söz konusu batık kredilerin kimlere, hangi şartlarda verildiğini ve bilançoda gösterilip gösterilmediğini inceleyecek.
ZARARINI GİZLİYOR MU?
BDDK’nın daha önceki raporlarında, bankanın sorunlu kredilerini takip hesaplarına aktarmadığı ve bunlara düşük karşılık ayırdığı tespit edilmişti. Riskli firmaların 735 milyon liralık kredisinin takip hesaplarına aktarılmadığı belirlenmişti. Bunlara karşılık ayrılması durumunda gerçekte zararın 683.4 milyon TL olduğu belirtilmişti. Şimdi bankanın mali yapısında daha net görülecek.
KARA PARA UZANTISI VAR MI?
Halka açık yüzde 54.05’lik kısmı dışında bankada 185 ortak bulunuyor. Bunun örneği hiçbir bankada yok. İmtiyazlı ortaklık yapısı sürekli değişiyor. Bankalar Kanunu’nun 8’inci maddesinde kurucu ortaklara ilişkin şartlar açıkça belirtiliyor. Ortakların iflas veya konkordoto ilan etmiş olmaması, fona devredilen bankalarda ortaklığının bulunmaması, kaçakçılık veya karapara aklama suçlarından hükümlü olmaması gerekiyor.
SIFIRI TÜKETTİ Mİ?
Bankanın resmi bilançosuna göre, batık krediler 2.1 milyar TL. Özkaynaklar ise 2.2 milyar TL. Yani Bank Asya sermayeyi sıfırlamış. Analistler, “Bu bile BDDK’nın bankaya müdahale etmesine bir sebeptir. Banka resmen öz kaynaklarını ‘batık krediler’ yoluyla sıfırlamış durumda” diyor.
(DİLEK GÜNGÖR/SABAH)
